Sẽ không ít người bất ngờ khi ngắm nhìn khoảng sân thượng 32m2 của gia đình chị Trần Thơm (phường Minh Khai, TP Hà Giang) luôn ngập tràn rau quả quanh năm được chị đầu tư chi phí chỉ 0 đồng. Bởi bố mẹ chị Thơm là nông dân nên chị cũng đã có rất nhiều kinh nghiệm trồng trọt. Khi theo chồng về thành phố Hà Giang sống, chị Thơm đã tự tay tạo cho mình một khu vườn trên sân thượng giúp gia đình có rau sạch ăn mỗi ngày.
Không hề tốn một chút chi phí nào cho việc tạo lập một không gian xanh trên sân thượng, gia đình chị Trần Thơm chưa bao giờ lo lắng về rau quả cho bữa ăn hàng ngày.
Sân thượng rau sạch 32m2...
...luôn xanh tốt rau quả nhờ tận dụng hầu hết những đồ tái chế.
Khi bắt đầu trồng, chị khá chủ động trong việc chọn lựa đất trồng, vật dụng trồng cũng như xin được hạt giống từ quê mẹ ở Ninh Bình của chị. Đầu tiên là chị xin thùng xốp và tận dụng tất cả những đồ vật có thể trồng cây được để mang lên sân thượng sử dụng.
Từ hộp đựng bánh kẹo, chai uống nước, hộp sơn đến vỏ chai dầu ăn hay hộp sữa của con. Tùy vào kích cỡ của đồ vật để chị Thơm chọn lựa được loại cây phù hợp để đạt hiệu quả cao nhất có thể. Ví dụ như hộp sữa của con, chị Thơm trồng cây ớt hay rau thơm các loại. Tuy đất nghèo nhưng những loại cây này vẫn sống thoải mái.
Mồng tơi xanh tốt được leo lên giàn làm từ cây vầu.
Bên cạnh đó, chị Thơm dựa vào đặc điểm của từng cây mà tưới lượng nước phù hợp cho cây. Ví dụ rau muống thì hợp với nước nhất nên chị trồng trong thùng xốp đục một vài lỗ và luôn tưới ngập nước, vừa bớt thời gian tưới nước hàng ngày vừa đảm bảo rau luôn tươi tốt.
Các loại rau thơm như rau ngổ, rau răm cũng là loại ưa nước nên chị thường trồng vào các hộp đục ít lỗ. Ngược lại, rau mồng tơi và các loại cây leo không ưa nước, tưới nhiều nước cây sẽ úng và chết.
Rau mầm chuẩn bị thu hoạch.
Cà chua trồng trong thùng xốp.
Mỗi khi rảnh rỗi, chị Thơm thường lên đồi nhà ông bà ngoại bên nhà chồng để lấy đất trồng cây và lấy cây vầu làm giàn cho cây leo. Theo chị thì cây vầu, tre hay nứa đều là những loại cây phù hợp làm giàn bởi khi cây leo giàn gặp nắng sẽ không bị nóng như giàn kim loại.
Khi lấy được đất, chị Thơm phơi đất, trộn vôi để khử độc tính, sâu bệnh ủ trong đất. Sau một thời gian mới tiến hành trồng. Chị Thơm cho biết, khâu xử lý đất rất quan trọng nên chị chú trọng làm kỹ. Chị thường trộn 50% mùn 50% đất.
Cây nào cũng xanh tươi, trĩu quả.
Thành quả là những bữa ăn sạch cho gia đình.
Chị Thơm cũng không mất tiền mua phân bón hóa học hay phân chuồng như phân lợn, trâu, bò mà sử dụng hoàn toàn bằng phân hữu cơ. Chị tận dụng cọng rau, mùn cưa, lá cây... ủ dưới đất một thời gian mới mang ra sử dụng.
Nếu hết không gian ủ phân, chị thường đặt hỗn hợp các loại hữu cơ kiếm được cho vào đáy thùng và cho đất lên trên. Hằng ngày chị tưới nước đều đặn để lớp phân hữu cơ phía dưới tự phân hủy thành chất dinh dưỡng nuôi cây.
Ngoài phân hữu cơ, chị Thơm còn sử dụng nước vo gạo và nước tiểu để tưới cây. Trước khi tưới chị thường pha loãng nước tiểu tránh tình trạng cây dễ bị chết vì xót. Khi có thời gian rảnh chị lại lên đồi gom lá khô đốt thành tro, sau một ngày chị mang về bón cây.
Dưa chuột được chị Thơm tận dụng các thùng sơn cũ để trồng.
Bầu trồng trong thùng xốp bắt đầu leo giàn.
Để tránh tình trạng bị thấm mái chị Thơm thường kê cao các thùng xốp hoặc các chậu bằng cách lấy gạch kê. Chị kê cao so với mặt đất khoảng 5 - 10cm đủ để chị có thể sử dụng được chổi để quét phía dưới gầm. Thỉnh thoảng chị dùng vòi nước xịt mạnh để quét đi bụi bẩn và rác phía dưới.
Mướp leo trên giàn làm từ cành vầu và nứa. Xa xa là giàn rau thơm được trồng trong hộp bánh cũ.
Chị Thơm vẫn thường tưới nước đều đặn cho cây, rau trên sân thượng từ 1 đến 2 lần 1 ngày vào sáng sớm hoặc chiều tối. Chị cũng tận dụng những đồ dùng có sẵn trong gia đình để chế vòi nước thành vòi hoa sen phun ngược giúp chị tưới nhanh hơn, tưới đẫm cả gốc cây và bề mặt lá.
Vòi tưới nước chị cũng tự chế từ những vật dụng cũ có sẵn trong nhà.
Tất cả xô chậu cũ có thể trồng cây chị Thơm đều tận dụng để trồng.
Chị Thơm thường trồng rau theo mùa bởi theo chị, trồng đúng thời vụ sẽ giúp cây cho năng suất cao hơn và ăn cũng ngon hơn. Rau muống nếu trồng vào mùa thu đông, khi trời có nhiều sương, cây vẫn lớn nhưng rau ăn thường bị cứng và chát.
Rau cải trồng vào mùa hè hầu như bị sâu ăn và còi cọc bởi đây là loại rau ưa lạnh. Chị cũng ưu tiên một khoảng không gian trên sân thượng để trồng quả leo giàn. Chị thường trồng các loại quả như mướp ngọt, mướp đắng, su su, bí đỏ để vừa ăn quả vừa ăn ngọn.
Rau đay trồng trong thùng sơn cũ.
Hành được chị Thơm đục lỗ trồng trong thùng đựng dầu ăn.
Rau thơm trồng trong hộp đựng bánh kẹo.
Rau húng trồng trong ống nhựa.
